Walking The Ward II

(Ten eerste, allen bedankt voor het lezen en de reacties. Ik heb in het verhaal hieronder de antwoorden op de lezersvragen. Leuk dat jullie ze stellen, ik probeer graag antwoord te geven.)

Verhalen zijn het. Achter elke hoek, achter elk vies kledingstuk. Elke vierkante centimeter heeft een geschiedenis en het is niet altijd gemakkelijk om achter die verhalen te komen. De grootste oorzaak is toch wel het taalverschil. Oeganda is van Engeland geweest, maar het grootste deel van de bevolking spreekt het gewoon niet. Met name iedereen boven de 25 jaar is gewoonweg analfabeet. Een andere reden waarom de verhalen zo lastig los te peuteren zijn is omdat ik denk dat niet elke oegandees zijn verhaal wilt doen aan deze muzungu. Maar soms, ja heel soms dan krijg ik de deur op een kiertje om eens te kijken in de woonkamer van deze man of vrouw.
De meeste huizen hier zijn ook niet groter dan 16 vierkante meter. Met name die van de Batwa’s, das een pygmeeën stam hier in de buurt, zijn echt heel erg klein. Wij zouden er niet eens ons vee in los laten, maar hier huizen hele familie met hun vee in die krotten. En ja das natuurlijk vragen om problemen. Het is een wonder op zich dat alles zo lang goed gaat. Dat iedereen leeft en doet. Het is een totaal ander zijn, dan bij ons. De meeste mensen hebben ook niet meer nodig en zijn tevreden met hun eigen zooitje.
En dat zooitje dat nemen ze dan ook mee als ze naar het ziekenhuis gaan. Je hebt de patiënt, die ligt in zijn bed, en je hebt de care-takers, dat zijn de familie die voor eten, drinken en allemaal andere dingeni zorgen. Deze liggen er dan onder. Want een chaosi is het. ’s Ochtends worden alle wards (afdelingen) schoongemaakt en de smerigheid stroomt dan langzaam weg om dan binnen 2 uur tijd weer allemaal te niet gedaan te worden. Ik loop ’s ochtends rond kwart voor negen na een rustig ontbijtje naar het ziekenhuis. Ik ga dan altijd via de kinderafdeling en niet via de hoofdingang. Daar stikt het van de bedelaars en de zielenpoten die je de hemel in prijzen voor het werk dat je doet. Das een keer leuk, das twee keer leuk, maar de derde keer ben ik het zat en sommige weten hoe ik dan kan reageren. Das carrière technisch gezien niet handig hier, dus ik loop wat om. Na de kinderafdeling komt ik langs de surgical ward. Een parfum komt mij te gemoet, een combinatie van grond, zweet en urine, godzijdank dat het schoon wordt gemaakt. Ik sla rechts af en ik loop naar de afdeling die ik onder mijn hoede heb, de medical ward. 50 bedjes schoon aan de haak. Normaal gesproken doet een Oegandeese arts dat, maar die komt soms niet, soms wel en soms zit hij in de bar. Ja deze jonge Oegandees is arts, komt uit een goed gezin en heeft net buiten het ziekenhuis terrein de Winners Bar opgezet, waar ze heerlijke biertjes hebben en waar het goed vertoeven is om Engels voetbal te kijken.

Ik trommel de zusters op en ik begin een rondje te doen. Veel malaria, heel erg veel malaria. Ongelooflijk veel malaria. Ook als het onderzoek negatief is, maar de klachten passen er wel bij dan behandelen we ook voor malaria. Dus ik vraag aan die hoofdzuster “Why don’t we have musquito nets here? Because is the most common disease in this part of Uganda?”
De dikkerd in haar witte pakje en haar witte hoofddeksel dat als een sluier over haar rug valt kijkt mij aan. Om haar en mij staan zusters en broeders in het blauw gekleed, die zijn in opleiding tot verpleegkundige, daar moet ik dan mijn behandeling aan toe vertrouwen.
“A normal musquito net costs 8000 shilling and a treated one costs 12000, that is really expensive and the hospital cannot effort. We have 150 beds, so that is a lot of money”. Ik bereken efes snel dat dat 1.8 miljoen Oegandeese shilling is. Das ongeveer 600 euro, owkee dat gaat deze jongen dus niet doen. Maar ik bedacht toen van, wat nou als we horren plaatsen voor alle ramen, ventilatiekanalen en deuren. Nou dan heb je er voor de medical ward alleen al 22 voor de ramen nodig, 11 voor de ventilatiekanalen en 7 voor de deuren. Dat wordt dus niks. En daarnaast dan gaan die mensen naar huis en daar hebben ze het ook niet.

Je kan hier als dokter niet zo heel erg veel doen als het niet geen tropsiche geneeskunde is. Hoge bloeddruk, suikerziekte, kanker het komt hier ook voor, maar de behandeling kennen ze niet en die is er ook vaak niet. En als je dan nog met een stel studenten staat, die wel heel erg goed hen best doen, maar er eigenlijk geen reet van kunnen dan schiet het niet op.
En ze vroegen of ik een lecture wilde geven over hartfalen. Nou ik heb het geweten. Ik dacht ze willen de klinische tekenen en de behandeling weten, want ja dat is het belangrijkst voor hen. Wat blijkt dan willen ze de gehele pathofysiologie weten. Of het nou mij uitdagen was of echt pure interesse ik weet het niet, maar Dr Wolf, heeft ze daar een universitaire les pur sang gegeven. En toen ik afsloot dat het voor hen eigenlijk beter was om de ziekte te herkennen in plaats van de gehele ontstaanswijze zouden weten toen waren ze het daar mee eens.

Je moet hier kijken naar wat je kan doen en niet naar wat je niet kunt doen. En das lastig, er lastig.
Vorig weekend zijn er twee mensen overleden op de medical ward. We konden niks doen, de spullen en de medicijnen waren er niet. Een was een jonge man van 32, ’s ochtends zat hij nog koortsig en pijnlijk in bed, zijn zoontje of dochterje naast hem. We hebben hem geopereerd, maar hij heeft het niet gehaald. De keizersneden trouwens wel, allemaal gezonde, mooie kindertjes.
Als je hier een herseninfarct krijgt, dan ga je dood. Ik loop ’s avonds nog efes een rondje, de belangrijkste reden is dat ik ga kijken of de medicatie is gegeven en dan liggen er soms een aantal nieuwe patiënten. Ja dan laten de zusters niks van zich horen. En daar lag iemand halfzijdig verlamd. De verpleegsters kennen het niet en weten niet wat ze moeten doen. Ik kan ook niks meer doen en ik loop langzaam terug onder de sterren hemel. Op de terugweg via de kinderafdeling kom ik daar ook een nieuw jong patientje tegen, 7 maanden oud en ligt al aan het infuus. Reageert nauwelijks en alle kracht is er uit. Afgrijselijk dat je deze kinderen niet naar de intensive care kan sturen. Maar deze kleine leeft nog. Een beetje vocht, beetje zout, beetje antibiotica. Das mooi, heel erg mooi!! Toch eentje gered.

Als je een goede dokter bent dan krijg je een koe! Ja mensen! En als je een jonge dokter bent dan vragen alle zusters hier of je getrouwd bent en of ze bij je langs mogen komen. Ze willen mee naar Nederland. Dus na een paar dagen was ik dat al helemaal zat. Ik zat eens te bedenken bij wie ik het verhaal nou het beste kon zeggen. Wie is de grootste kletskous. Natuurlijk de hoofdzuster. En nadat ik haar had gezegd dat ik mijn vrouw en kinderen mis, heb ik er geen last meer van gehad.

Goed voor zo ver walking the ward, elke dag verbaas ik mij weer, elke dag weer een nieuw verhaal. Kinderen zonder ouders, HIV, tuberculose in de isolatie, das hier allemaal heel erg normaal dus wees allemaal blij in Nederland!

Mijn oude man is morgen jarig. Pa ik hou van je en ik wens jullie een geweldige dag toe!! Ik heb een pracht cadeau voor je:P

Groet uit mijn hart!!

Wurn

PS: gitaarspelen was een groot succes:P
PS2: voor iedereen die mee gaat van de zomer: lees het boek ‘Een rugzak vol condooms’ van Meike Schulte, is een prachtige dame die een prachtig verhaal heeft geschreven over haar reis in Oeganda in 2007. Gelukkig is het hier nu beter.